Xử trí răng gãy ngang chân răng

Biên dịch: Bs Giáng Thu

Lời mở đầu

Việc sử dụng rubber dam là yêu cầu bắt buộc trong điều trị nội nha và trong các trường hợp phục hồi dán dính. Đây là một ca gãy chân răng buộc chúng tôi phải thay đổi chiến lược đó nếu muốn cách ly tốt vùng làm việc.

Tỷ lệ chấn thương ở răng vĩnh viễn vào khoảng 26-76%: nguyên nhân thường gặp nhất là té ngã, tai nạn trong thể thao hay hậu quả của vấn đề bạo lực.

Răng cửa hàm trên là răng thường bị ảnh hưởng nhất, ngay cả khi chấn thương nằm ở vùng cằm, như là hiệu ứng bật, và có khả năng gây gãy cả vùng răng hàm nhỏ.

Điều trị gãy chân răng phụ thuộc vào vị trí của đường gãy và đồng thời phương pháp điều trị cũng rất đa dạng: từ cố định răng đến nhổ châan răng và cấy implant thay thế.

Ở trường hợp này chúng tôi sẽ báo cáo một phương pháp tiếp cận bảo tồn mới là điều trị tủy răng sau đó cố định răng lại bằng chốt.

Mặc dù chấn thương răng vĩnh viễn (TDIs) thường xảy ra ở trẻ em và thanh thiếu niên, nhưng ở trường hợp này lại là một bệnh nhân 80 tuổi với răng cửa bên bị gãy. Đương nhiên quan trọng là chẩn đoán đúng, lập kế hoạch điều trị và theo dõi nhằm đạt được kết quả tối ưu cuối cùng.

Ở ca này chúng tôi chú ý thấy có chảy máu rãnh lợi thử nghiệm độ nhạy cảm âm tính và răng có tình trạng lung lay.

Phim X-Quang trước điều trị thấy rõ chân răng bị gãy, đường gãy cả ở phía gần và phía xa và đều cao hơn mào xương ổ răng. Phim cũng cho thấy đường gãy ngang qua buồng tủy của răng cửa bên.

Chỉ sau khi có chẩn đoán đúng và đã gây tê tại chỗ mới có thể bắt đầu việc nhổ mảnh răng bị gãy.

Khi đó chúng ta có thể nhìn thấy đường gãy được bộc lộ, đây là một trường hợp gãy chân răng theo phân loại mới nhất hiện nay. (5)

Nhìn từ mặt nhai: có thể thấy rằng máu chảy nhiều hơn ở mặt ngoài bởi vì tổn thương kéo dài hơn về chóp răng phía ngoài.

Chú ý thấy điểm hở tủy.

Mảnh răng gãy phải được ngâm trong dung dịch nước muối sinh lý (NaCl 0,9%) tương tự như khi xử trí một răng gãy thân, chúng ta không được đánh bóng cả răng và mảnh gãy để tạo điều kiện dán dính tốt hơn. Trên hình ảnh chi tiết về hình dạng của mảnh gãy có thể nhìn thấy: ở mặt ngoài đường gãy vát nhiều hơn ít nhất là 3mm về phía chóp so với mặt trong.

Hình dáng này làm cho việc cách ly để điều trị tủy răng và gắn dính trở nên rất phức tạp.

Nhìn từ mặt bên

Vì lý do đó chúng tôi tạo một đường rạch trong rãnh lợi bằng dao phẫu thuật 5c

Cắt nhú lợi ngoài về phía cuống răng để bảo tồn đám rối mạch máu vùng lợi kẽ răng.

Sau khi lật vạt, thực hiện phẫu thuật tạo hình xương phía ngoài để chân răng có chiều cao tối thiểu 2mm so với mào xương ổ răng: 2mm là rất quan trọng để tạo khoảng đủ cho bám dính sinh học.

Tiếp theo đặt rubberdam.

Trước khi gắn răng vào đúng vị trí cần phải điều trị để giảm số lượng vi khuẩn đặc biệt trong trường hợp này bởi vì vị trí gắn sẽ được phủ bởi vạt: kết quả là răng đã được cách ly, không cần khâu dưới vạt, với tấm cao su cách ly đã được rửa sạch bằng 0,2% Chlorexidine (Curaden – Curasept 0,20% + Ialuronic Acid).

Sau khi đặt rubber dam với kẹp, thực hiện điều trị tủy và tạo khoảng đặt chốt.

Điều trị bằng file Niti có độ thuôn và hình dạng như sau:

• Bắt đầu nong với file 10 (đường kính)/ độ thuôn 4% và 15/05. Sau khi đánh giá chiều dài làm việc, sửa soạn lại bằng 2 file đã dùng trước đó, tiếp tục tạo hình bằng 20/06 và tăng lên 25/06 (MTWO series).
• Kết thúc sử dụng 2 cây F2 28/08, F3 30/09 (Maillefer Pro Taper)

Để bơm rửa sử dụng dung dịch NaOCl 5,25% và hoạt hóa bằng đầu siêu âm nội nha Irri (Aceton-Satelec 20-25)

2/3 ống tủy để trống và làm sạch bằng đầu siêu âm ET18D cùng chổi chuyên dụng

Việc cực kỳ quan trọng là ước tính kích thước của cây chốt dựa trên độ sâu của ống tủy và khoảng trống ở thân răng. Ở trường hợp này cây chốt 085/ độ thuôn 06 được chọn và cắt ngắn lại bằng đĩa kim cương ở ngoài miệng.

Sau đó thân răng được sửa soạn loại bỏ phần còn lại của buồng tủy bằng cả phương pháp cơ học (mũi khoan FG D18 Cb- siêu tốc) và hóa học (NaOCl 5,25%) để đón phần thân của cây chốt và tránh hiện tượng đổi màu trong tương lai.

Điều này là cần thiết để có được vị trí tiếp xúc hoàn hào giữa thân răng với chốt trước khi gắn cement: không được có bất cứ cản trở nào về cả chiều dài và chiều rộng khi gắn cây chốt.

Chốt cần được sửa soạn với cồn và dán dính theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Ở trường hợp này chúng tôi sử dụng hệ thống chốt của Dentsply: bắt đầu làm sạch chốt bằng cồn. Sau đó quét hỗn hợp Prime và Bond XP/SCA lên toàn bộ chốt trong ít nhất 5s, tiếp theo loại bỏ dung môi này bằng cách thổi hơi nhẹ nhàng và cẩn thận để bảo vệ chốt khỏi ánh sáng.

Trong lúc chờ đợi ống tủy thân răng và chân răng được etch bằng 37% ortho-phosphoric acid trong 13s và nhẹ nhàng làm sạch bằng cách rửa nước, thổi hơi và cone giấy: điều này rất quan trọng để làm khô ống tủy.

Sau đó chúng tôi dùng Prime&Bond XP/SCA đưa vào trong ống tủy và khoang tủy buồng ở thân răng rồi giữ yên trong 20s. Tiếp theo loại bỏ Prime và Bond thừa bằng cone giấy và thổi hơi nhẹ nhàng.

Ở đây chúng tôi đưa Core-xflow trực tiếp vào ống tủy và đặt chốt vào vị trí cuối cùng rồi cố định chúng.

Chúng tôi đặt chốt đồng thời (thời gian làm việc tối đa là 40s) với core-x flow ở thân răng và điều chỉnh thân răng về vị trí tự nhiên của nó

Sau đó loại bỏ chất gắn dư, chất gắn phải quang trùng hợp như gắn inlay composite

Cuối cùng chúng tôi chiếu đèn ít nhất 20s mỗi bên của thân răng hoặc chờ 3p30s.

Ngay sau khi bỏ rubber dam chúng tôi chưa cần quan tâm về sự khác biệt màu sắc, nó sẽ được điều chỉnh sau khi răng ngấm ngước.

Tiếp theo đánh bóng răng bằng Brownie Shofu và Greenie SHOFU (CA 0404).

Cẩn thận không để thừa chất gắn ở vị trí đường gãy. Nhìn ngoài vị trí đường gãy liên tục rất tốt trong việc giúp chúng ta loại chất gắn dư. Có thể thấy rõ sự liên tục là rất hoàn hảo.

Khâu bằng chỉ không tiêu polyaminde monofilament 5/00 để tránh mảng bám tích tụ trong vài ngày sau điều trị. Khâu 2 mũi rời ở vị trí nhú lợi gần và 2 mũi ở phía xa. Cắt chỉ sau 2 tuần.

Trên phim x-quang sau điều trị có thể thấy sự liên tục hoàn giữa gutta ở ống tủy, chốt sợi và đường gãy.

Khám sau khi mô mềm lành thương cho thấy lợi phục hồi tốt.

Đo túi lợi không thấy bất cứ sự mất bám dính nào ở vị trí kẽ răng.

Thẩm mỹ răng hoàn hảo, hài hoà trên cung răng.

Kết luận.

Như vậy chỉ trong một lần hẹn bệnh nhân đã giữ lại được răng của mình bằng phương pháp xâm lấn tối thiểu, không giống như các phương pháp thường được áp dụng cho trường hợp gãy răng này

 

Nguồn: http://www.styleitaliano.org/horizontal-fracture-management