Chỉ định:
- Khoảng trống hiện diện trên 6 tháng trước khi răng vĩnh viễn mọc
- Thiếu răng vĩnh viễn nhưng khớp cắn tốt, cần duy trì khoảng để tránh xáo trộn khớp cắn nhằm tạo điều kiện thực hiện phục hình về sau
- Nếu khoảng trống đã giảm một ít và không thuận lợi cho răng thay thế nhưng đánh giá tổng thể chiều dài cung hàm thích hợp thì không cần lấy thêm khoảng mà chỉ cần duy trì là đủ
Việc duy trì khoảng mất răng không chỉ giới hạn ở việc mất sớm răng sữa mà còn một số tình huống khác như: sâu răng mặt bên, răng cối sữa bị cứng khớp…
Chống chỉ định:
- Khoảng trống không đủ cho răng thay thế
- Khoảng trống đủ nhưng chiều dài cung hàm thiếu
- Không có răng vĩnh viễn thay thế hiện diện nhưng khi phân tích khoảng trên cung hàm cần đóng khoảng
- Khi bộ răng sữa thưa
- Khi sự mất khoảng không dự đoán được
- Khi răng thay thế có khả năng mọc trước 6 tháng
Các vấn đề khi không duy trì khoảng mất răng:
Mất sớm răng sữa có thể gây ra nhiều vấn đề khác nhau cho bộ răng, 2 trường hợp dưới đây cho thấy rõ tình trạng này:
Hình 1: Mất sớm răng 52 gây ra thay đổi đường giữa và mất khoảng
Hình 2: Mất sớm răng 62, 63 gây ra hở kẽ, lệch đường giữa trầm trọng
Tiêu chí của khí cụ giữ khoảng tốt:
- Duy trì được khoảng cách gần xa của khoảng mất răng do mất răng sữa sớm
- Phòng ngừa sự trồi của răng đối
- Không kích thích hay gây hại mô xung quanh
- Tạo chức năng nhai
- Cải thiện thẩm mỹ răng trước
- Kiểm soát chức năng lưỡi bất thường
- Không làm thay đổi sự tăng trưởng bình thường
- Chống lại được các lực chức năng
- Không gây lực quá mức lên răng đối
- Duy trì vệ sinh răng miệng bình thường
Các loại khí cụ giữ khoảng:
Các khí cụ duy trì khoảng được phân loại như sau:
- Theo cấu trúc: có thể cố định như khâu và vòng dây hoặc cung lưỡi, loại tháo lắp như khí cụ Hawley hoặc cung lưỡi Ellis
- Theo thiết kế: một bên như khâu và vòng dây, 2 bên như cung ngang khẩu cái, khí cụ Nance
- Theo chức năng: có chức năng như mão và vòng dây, không chức năng như khâu và vòng dây, cung lưỡi, cung ngang khẩu cái
Bộ giữ khoảng cố định một bên không chức năng:
– Khâu và vòng dây:
– Khâu và vòng dây:
- Khi mất sớm răng cối sữa một bên ở hàm trên hay dưới
- Ưu điểm: dễ làm, dễ điều chỉnh, không xâm lấn, rẻ tiền, thoải mái cho BN, không gây cản trở sự răng vĩnh viễn mọc
- Nhược điểm: răng đối diện có thể trồi, không thực hiện chức năng
– Bộ giữ khoảng hình chiếc giày: Khi mất răng cối sữa thứ 2 khi răng cối lớn thứ nhất chưa mọc, cần phải đánh giá cẩn thận trên phim X Quang trước khi gắn bộ giữ khoảng loại này vì nó hướng dẫn răng cối lớn thứ nhất mọc
Bộ giữ khoảng cố định 2 bên không chức năng:
– Cung lưỡi hàm dưới: Gồm 2 khâu gắn trên 2 răng cối lớn thứ nhất (đôi khi là răng cối sữa) kết hợp với một thanh lưỡi bằng thép không gỉ 0.032 -0.036 inch, với 2 loop chữ U bên trái và bên phải
– Cung ngang khẩu cái: sử dụng cho hàm trên, bao gồm 2 khâu và một thanh khẩu cái thép không gỉ 0.036 inch. Có thể có vòng omega hoặc không, vòng omega cho phép xoay răng cối, mở rộng…
– Cung Nance: sử dụng cho hàm trên với 2 khâu và thanh khẩu cái bằng thép không gỉ 0.036-0.04 inch. Phần trước của thanh được đặt ở phần sâu nhất của khẩu cái. Thanh khẩu cái được cách ly với niêm mạc bằng cách được đặt trong nhựa như hình
Có hai loại cung Nance là: loại thông thường và loại đảo ngược. Cung Nance ngược với 2 vòng chữ U lớn giúp mở rộng và xoay răng cối nếu cần.
Cung Nance đạt hiệu quả cao trong phòng ngừa sự di gần của răng cối ở những trường hợp mất nhiều răng
Bộ giữ khoảng tháo lắp:
Là loại khí cụ tháo lắp được sử dụng khi có nhiều hơn một răng bị mất sớm ở một phần hàm
Ưu điềm:
- Dễ làm
- Dễ tháo lắp, BN vệ sinh răng miệng dễ dàng
- Sử dụng được cho các trường hợp mất nhiều răng một bên hoặc hai bên cho cả răng sau và răng trước
- Kiểm soát được các thói quen
– Khí cụ Hawley:
